Pad Knina i Republike Srpske Krajine

Vojska Hrvatske zauzela je Knin, glavni grad Republike Srpske Krajine, 5. avgusta 1995. godine. Vojna ofanziva preduzeta je uz saglasnost SAD i drugih zapadnih zemalja, čije je ratno vazduhoplovstvo potpomoglo agresiju.

Iz RSK – teritorije pod „zaštitom“ mirovnih snaga UN – izbeglo je gotovo sve stanovništvo, najmanje 250.000 ljudi. Hrvatske snage su tokom agresije i posle nje počinile mnoštvo zločina nad srpskim civilima, pri cemu je poginulo najmanje 2.500 ljudi.

 Cilj operacije bio je zauzimanje najvećeg dela teritorije Republike Srpske Krajine, države formirane na teritoriji novonastale nezavisne Hrvatske, koja je bila aktivna za vreme rata vodeći politiku zasnovanu na težnji Srba u Hrvatskoj da ostanu u Jugoslaviji. Operacija je zvanično trajala 4 dana, završila se padom Republike Srpske Krajine i uspostavljanjem kontrole  Hrvatske nad tom teritorijom.

Međunarodni krivični tribunal za bivšu Jugoslaviju je operaciju „Oluja“ u prvostepenoj presudi hrvatskim generalima Anti Gotovini i Mladenu Markaču okarakterisao kao udruženi zločinački poduhvat, sa ciljem trajnog i prisilnog proterivanja najvećeg dela Srba sa prostora bivše Republike Srpske Krajine u Hrvatskoj. Međutim, u drugostepenoj presudi su takve tvrdnje odbačene i generali su oslobođeni svih optužbi. Tribunal je utvrdio da su hrvatska vojska i specijalna policija počinile veliki broj zločina nad srpskim stanovništvom, prvenstveno nakon oružanih napada, i da za organizovanje tih zločina ne snose odgovornost državno i vojno rukovodstvo.

Sa teritorije RSK koju je zauzela hrvatska vojska izbeglo je oko 200.000 Srba. Međunarodni sud pravde je februara 2015. godine odbacio međusobne tužbe Hrvatske i Srbije za genocid, utvrdivši da su se tokom i nakon operacije „Oluja“ dogodili zločini koji bi mogli biti elementi genocida, ali da nije dokazana specifična genocidna namera.

5. avgust 1995.

Oko podneva objavljena je vest: hrvatske jedinice ušle su u Knin. Na kninskoj srednjovjekovnoj tvrđavi postavljena je ogromna hrvatska zastava. Zauzeta su i okolna mesta – Vrlika, Kijevo, Drniš, Žitnić, Benkovac, Gračac, Lovinac, Ljubovo, ali i Plaški, Primišlje i Hrvatska Dubica. Do večeri je ostvareno 80% planiranog, a srpski civili napustili su zauzeta područja preko Srba i Dvora. Srbi odgovaraju raketnim napadima iz Bosne na Županju, iz istočne Slavonije na Osijek, Vinkovce, Nuštar, s Korduna na Karlovac, a iz istočne Hercegovine na dubrovačko područje.

Povezani članci

Back to top button